Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej, wybrana przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską i pielęgnacyjną, nad świadczeniobiorcą w zakresie:

• promocji zdrowia i profilaktyki chorób;
• świadczeń pielęgnacyjnych;
• świadczeń diagnostycznych;
• świadczeń leczniczych
• świadczeń rehabilitacyjnych.

Pielęgniarka POZ planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, obejmując opieką:

• zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;
• osoby niepełnosprawne.

W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:

• lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;
• pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania lub higienistką szkolną;
• położną POZ;
• pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;
• innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;
• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia;
• rodziną (opiekunami) świadczeniobiorcy.

Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

• rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;
• rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;
• prowadzenie edukacji zdrowotnej;
• prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;
• monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z odrębnymi przepisami;
• realizację programów zdrowotnych i profilaktyki chorób;
• prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;
• organizację grup wsparcia;
• profilaktykę chorób wieku rozwojowego;
• edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje o szczepieniach zalecanych.

Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

• realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;
• wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie z odrębnymi przepisami;
• przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

Świadczenia diagnostyczne obejmują:

• przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;
• wykonywanie badania fizykalnego;
• wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;
• ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;
• ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;
• wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;
• wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;
• ocenę i monitorowanie bólu;
• ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;
• pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:

• udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
• podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;
• zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia;
• cewnikowanie pęcherza u kobiet;
• płukanie pęcherza;
• wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych;
• wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się w porozumieniu z lekarzem;
• zdejmowanie szwów;
• wykonywanie inhalacji;
• wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;
• stawianie baniek;
• ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;
• dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;
• doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest pielęgniarka.

Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

• rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;
• usprawnianie ruchowe;
• drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;
• ćwiczenia ogólnousprawniające;
• 5) ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.